Krokosz, P. The Polish Gymnastic Association «Sokół» in Wieliczka in 1892–1939 (1948)

Modified Date
Published Date:
Title of the article The Polish Gymnastic Association «Sokół» in Wieliczka in 1892–1939 (1948)
Authors Krokosz, Paweł — Ph. D. in History, The Pontifical University of John Paul II in Cracow, Cracow, Poland, This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.; This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
In the section Miscellanea / Miscellanea
Year 2015 Issue 1 Pages 208-222
Type of article RAR Index UDK   Index BBK  
Abstract In 1867 in Lviv was founded The Polish Gymnastic Association «Sokół», whose main task was to promote exercising among Polish population residing in Galicja, which at that time the part of the Habsburg Monarchy. In subsequent years «Sokół» organizations were also established in two other Polish invaders — Prussia and Russia. In those difficult times for the Poles deprived of statehood The Polish Gymnastic Association «Sokół» was a mainstay of the fight for independence. Such a indirection also had «Sokół» in Wieliczka, which was founded in 1892. Throughout the years of its working its members («druhowie») participated in the promotion of physical education and culture in the city. In 1914–1918 many
members of «Sokół» in Wieliczka fought in Polish Legions, existing in the austro-hungarian army, against the Russian army. The break in the activities The Polish Gymnastic Association «Sokół» in Wieliczka came on 1 September 1939. After the end of World War II, new local communist authorities did not allow to register «Sokół». In 1948 the organization was completely dissolved.
Keywords The Polish Gymnastic Association «Sokół», Wieliczka, Galicia, sport, culture, World War I
Full text version of the article. Article language  
Bibliography
  • Adam hr Zamoyski [Count Adam Zamoyski], in Bogucki, Andrzej (ed.). 125 lat Sokolstwa Polskiego 1867–1992. Warszawa; Inowrocław: Związek Towarzystw Gimnastycznych «Sokół» w Polsce, 1992. P. 10 (in Polish).

    Brzoza, Czesław. Wieliczka w latach 1945–1980 [Wieliczka in the years 1945–1980], in Gawęda, Stanisław; Jodłowski, Antoni; Piotrowicz, Józef (ed.). Wieliczka. Dzieje miasta (do roku 1980). Wieliczka: Oficyna Cracovia, 1990. P. 283–331 (in Polish).

    Buszko, Józef. Od niewoli do niepodległości (1864–1918) [From slavery to independence (1864–19180], in Wielka historia Polski. Vol. 8. Kraków: Fogra Oficyna Wydawnicza, 2000. 400 p. (in Polish).

    Chalupa, Aleš., Rybáková, Danuše., Swierczeková, Luice. Sokol 1862–2012 [Sokol 1862–2012], in URL: http://www.nm.cz/admin/files/HM/download/novod_dejiny/telesna_vychova/Sokol.pdf (last visited ― 08.07.2013) (in Czech).

    Ćwiczenia polowe «Stałych Drużyn Sokolich» Okręgu I [Field excercies «Permanent Sokół Teams» District I], in Przegląd Sokoli. 1913. Nr 6. P. 41–44 (in Polish).

    Ćwiczenia polowe «Stałych Drużyn Sokolich» Okręgu I [Field excercies «Permanent Sokół Teams» District I], in Przegląd Sokoli. 1913. Nr 7. P. 54 (in Polish).

    Dobrowolska, Danuta. Górnicy salinarni w Wieliczce w latach 1880–1939. Studium historyczno-socjologiczne załogi robotniczej [Salinarni miners in Wieliczka in 18801939. Historical and sociological study of the working crew]. Wrocław; Warszawa; Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich — Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1965. 378 p. (in Polish).

    Dokumenty rodzinne Janiny, Klemensa i Barbary Sosinów [Family Documents Janina, Klemens and Barbara Sosin], in Zbiory Specjalne Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Sign. 1263. (in Polish).

    Doutlik, Stanislav. Historické vztahy Polského a Českého «Sokola» [The historican relationship of the Polish and Czech «Sokol»], in Łopata, Andrzej (ed.). 130 lat Sokolstwa Polskiego: Międzynarodowa konferencja naukowa Kraków–Lwów 21.06–30.06.1997. Kraków: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne «Sokół» w Krakowie, 1997. P. 7–12 (in Polish).

    Dudek, Dobiesław. Działalność wojskowa Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» przed I wojną światową [Military activities the Gymnastic Association «Sokół» before World War I]. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza Wojewódzkiego Ośrodka Kultury, 1994. 48 p. (in Polish).

    Dzieje krakowskiego «Sokoła» 1885–1918 [The history of «Sokół» in Kraków 1885–1918], in Przegląd Sokoli. 2005. Nr 18. P. 7–10 (in Polish).

    Fiszer, Ksawery. Zlot sokoli. Pamiętnik I zjazdu polskich gimnastycznych towarzystw sokolich we Lwowie w dniach 5 i 6 czerwca 1892 [Sokol’s rally. Diary of the first congressThe Polish Gymnastic Associations «Sokół» in Lviv on 5 and 6 June 1892]. Lwów: Towarzystwo Gimnastyczne «Sokół», 1893. 171 p. (in Polish).

    Gawęda, Stanisław.Wieliczka pod rządami austriackimi (1772–1918) [Wieliczka under Austrian rule (1772–1918)], in Gawęda, Stanisław; Jodłowski, Antoni; Piotrowicz, Józef (ed.). Wieliczka. Dzieje miasta (do roku 1980). Wieliczka: Oficyna Cracovia, 1990. P. 201–224 (in Polish).

    Gawroński, Wojciech. Wieliczka pod berłem Habsburgów (komentarz do wystawy) [Wieliczka under the rule of Habsburg (commentary for the exhibition]. Wieliczka: Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, 2001. 32 p. (in Polish).

    Gizowski, Mariusz. Symbolika ideologiczna Sokolstwa Polskiego [Ideological symbolizm of The Polish Gymnastic Association «Sokół»], in Łopata, Andrzej (ed.). 130 lat Sokolstwa Polskiego: Międzynarodowa konferencja naukowa KrakówLwów 21.0630.06.1997. Kraków: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne «Sokół» w Krakowie, 1997. P. 35–44 (in Polish).

    Historie Sokola[History of «Sokol»], in URL: http://www.sokol-cos.cz/historie-sokola-F6EA (last visited ―08.07.2013) (in Czech).

    Hojarczyk, Jerzy. Związki Strzeleckie w obwodzie wielickim (19121914) [Schooting Organizations in district Wieliczka (19121914]. Warszawa: Instytut Józefa Piłsudskiego, 1939. 122 p. (in Polish).

    Kawecki, Zygmunt. Dziesięciolecie I Drużyny Harcerzy im. T. Kościuszki w Wieliczce [A decade Tadeusz Kościuszko I Scout’s Team in Wieliczka], in Zew Młodych. Organ samorządów szkół średnich w Wieliczce. Wieliczka, 1937. Nr 1. P. 6–7 (in Polish).

    Kiedrzyńska, Wanda. Polskie organizacje wojskowe w przededniu wojny światowej [Polish military organizations on the eve of World War I], inŻołnierz Legionów i P. O. W. Warszawa, 1939. Nr 3–4. P. 42–54 (in Polish).

    Koło Przyjaciół Harcerstwa [The Friends of Scouting], in Ilustrowany Kurier Codzienny. 1935. Nr 122. P. 12 (in Polish).

    Krokosz, Paweł. Życie kulturalne Wieliczki od XIX wieku do czasów współczesnych [Cultural life in Wieliczka from the 19th century to the modern times], in Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce. Vol. XXVII. Wieliczka, 2011. P. 189–242 (in Polish).

    Kronika Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» we Lwowie [ChronicleGymnastic Association «Sokół» in Lviv], in Księga pamiątkowa ku uczczeniu dwudziestej piątej rocznicy założenia Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» we Lwowie. Lwów: Towarzystwo Gimnastyczne «Sokół», 1892. P. 13–134 (in Polish).

    Krzysztofek, Danuta. Infrastruktura Wieliczki w latach 1772–1918 [Infrastructure of Wieliczka between 1772 and 1918], in Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce. Vol. XXVIII. Wieliczka, 2012. P. 107–120 (in Polish).

    Krzyżanowski, Marian. Wspomnienia księgarza [Memories bookseller], in Kopiec Wspomnień. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1964. P. 90–137 (in Polish).

    Kubalski, Edward.Krótki zarys historii i organizacji Sokolstwa polskiego [Short historical outline of Polish «Sokół»]. Kraków: Okręg Krakowski Sokolstwa Polskiego, 1931. 26 p. (in Polish).

    Maj, Ewa. Model endeckiej organizacji paramilitarnej na przykładzie Stowarzyszenia «Straż Narodowa» [Model National Democratic paramilitary organization on the exemple of the Association «National Guard»], in Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Vol. IX. Sectio K. Lublin, 2002. P. 113–124 (in Polish).

    Marynowski, Marcin. Rozwój naziemnego transportu kolejowego w Wieliczce [The development of the overhead railway transport in Wieliczka], in Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce. Vol. XXIII. Wieliczka, 2003. P. 85–104 (in Polish).

    Nowy Zarząd Koła Przyjaciół Harcerstwa [New Management of The Circle Friends of Scouting], in Ilustrowany Kurier Codzienny. 1935. Nr 145. P. 14 (in Polish).

    Obodyński, Kazimierz., Zaborniak, Stanisław. Wstęp [Foreword], in Obodyński, Kazimierz; Zaborniak, Stanisław (eds). Z tradycji kolarstwa na ziemiach polskich w Galicji i na Podkarpaciu (18672007). W 140. rocznicę kolarstwa w Polsce. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007. P. 11–18 (in Polish).

    Pawluczuk, Zdzisław. Polskie Towarzystwo Gimnastyczne «Sokół» w Lublinie w latach 1906–1939 [The Polish Gymnastic Association «Sokół» in 1906–1939], in Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Vol. 57. Sectio F. Lublin, 2002. P. 139–147 (in Polish).

    Pawluczuk, Zdzisław. Z tradycji sportowych Sokolstwa Polskiego [The traditions of sports of Polsih «Sokół» Movement], in Pawluczuk, Zdzisław (ed.). Z dziejów Towarzystw Gimnastycznych «Sokół». Praca zbiorowa. Gdańsk: Wyd. «Pionier», 1996. P. 179–190 (in Polish).

    Piotrowicz, Józef. Dzieje miasta Wieliczki w zarysie (do r. 1918) [Wieliczka Town story in outline (up to 1918)], in Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce. Vol. VIII. Wieliczka, 1979. P. 7–45 (in Polish).

    Romanowski, Andrzej. Krakowskie lata Romana Dmowskiego [Kraków years of Roman Dmowski], in Fiołek, Krzysztof; Stala, Marian (eds). Kraków i Galicja wobec przemian cywilizacyjnych (18661914). Studia i szkice. Kraków: Universitas, 2011. P. 398–399 (in Polish).

    Ruta, Adam. Księgarnia «S. A. Krzyżanowski» w Krakowie. Zarys dziejów 18701950 [The Bookshop «S. A. Krzyżanowski» in Kraków. Outline history 1870-1950]. Kraków: Oficyna Wydawnicza «Edukacja», 2003. 88 p. (in Polish).

    Snopko, Jan. Oblicze ideowo-polityczne «Sokoła» galicyjskiego w latach 1867–1914 [The face of ideological and political «Sokół» in Galicja 1867–1914], in Kwartalnik Historyczny. 1992. Nr 4. P. 35–55 (in Polish).

    Snopko, Jan. Polskie Towarzystwo Gimnastyczne «Sokół» w Galicji 18671914 [The PolishGymnastic Association «Sokół» in Galicja 18671914]. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 1997. 275 p. (in Polish).

    Snopko, Jan. Stałe Drużyny Sokole (1912–1914) [Permanent Sokół Teams 1912–1914], in Studia i materiały do historii wojskowości. Vol. XXXVI. Wrocław; Warszawa; Kraków, 1994. P. 97–135 (in Polish).

    Toporowicz, Kazimierz. Geneza i rozwój organizacyjny Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» w Krakowie w latach 1885–1914 [The origin and development of organizational the GymnasticAssociation «Sokół» in Kraków 1885–1914], in Rocznik Naukowy WSWF w Krakowie. Vol. V. Kraków, 1966. P. 5–11 (in Polish).

    Toporowicz, Kazimierz. Geneza Towarzystwa Gimnastycznego «Sokół» na ziemiach polskich. Powstanie «Sokoła» we Lwowie [Origin the GymnasticAssociation «Sokół» on Polish lands. The origin «Sokół» in Lwów], in Małolepszy, Edward; Pawluczuk, Zbigniew (eds.). Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego w latach 18671997. Częstochowa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, 2001. P. 9–13 (in Polish).

    Waic, Marek. Sokol v české společnosti 18621938 [Sokol in the Czech nation 18621938]. Praha: Univerzita Karlova, 1997. 209 p. (in Czech).

    Wasztyl, Ryszard. Tylko galicyjskich koni żal…! [Only regret Galician’s Horses…!], inStudia Humanistyczne. Nr 11. Kraków, 2011. P. 7–23 (in Polish).

    Zaborniak, Stanisław. Sportowe organizacje studenckie Lwowa i Krakowa działające przed rejestracją Akademickiego Związku Sportowego w 1909 r. [Sport student organizations in Lwów and Kraków before the registraction of the Academic Sport Association in 1909], in Zadarko, Emilian; Barabasz, Zbigniew (eds). Akademicka kultura fizyczna na przełomie stuleci. Vol. II: Uwarunkowania historyczno-socjologiczne. Krosno: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie, 2009. P. 15–28 (in Polish).

    Zielecki, Alojzy. Galicja ośrodkiem formowania się polskiego ruchu paramilitarnego ― stan i potrzeby badań [Galicja center for the formation of the Polish paramilitarny movement — status and needs of research], in Kawalec, Agnieszka; Wierzbieniec, Wacław; Zaszkilniak, Leonid (eds). Galicja 17721918. Problemy metodologiczne, stan i potrzeby badań. Praca zbiorowa. Vol. 1. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011. P. 431–445 (in Polish).

 

Tags: culture, Wieliczka, Galicia, Galicia, Wieliczka, Polish Gymnastic Association «Sokół», MISCELLANEA / MISCELLANEA