Домбровска Э. Коронационный крест-реликварий польских королей

Дата изменения
Дата публикации:

Рубрика: Commentarii / Статьи

Категория: Commentarii / Статьи.

Название статьи

Коронационный крест-реликварий польских королей

Авторы

Домбровска, Эльжбета — доктор исторических наук, профессор-эмэритус, Институт Археологии и Этнологии, Польска Академия Наук, Варшава, Польша, PL-02-582 Warszawa, ul. Wiktorska, 69, m.13, Адрес электронной почты защищен от спам-ботов. Для просмотра адреса в вашем браузере должен быть включен Javascript.

В рубрике Commentarii / Статьи
Год 2014 Номер журнала 2 Страницы 5-15
Тип статьи Научная статья Индекс УДК 94(438).03 Индекс ББК 63.3 (0)4
Аннотация Работа посвящена истории реликвария Святого Креста, который в 1340–1668 гг. хранился в сокровищнице польский королей в Вавельском замке в Кракове и использовался во время коронационных торжеств. Реликвиарий состоит из сдвоенного креста, выполненного из различных кусочков дерева, обрамленных золотой лентой с греческой надписью на реверсе:«Иисус Христос прибитый ко кресту, возвысил человеческую природу. Выгравировать повелел Мануил Комнин Венценосец».

В 1669 г., после своего отказа от польского престола король Ян Казимир Ваза незаконно изъял его из коронной сокровищницы и увез во Францию. После смерти короля реликварий стал собственностью Бенедиктинского аббатства Сен-Жермен-де-Пре в Париже, где был помещен в специальном серебрянном алтаре, содержащим «орудия Страстей Господних». Сам реликварий был конфискован и переплавлен во времена Французской революции 1793 г., но саму реликвию, частицы Святого Креста, удалось сохранить. На данный момент она хранится в ризнице собора Парижской богоматери.

Автор статьи предполагает, что данный реликварий был захвачен в 1340 г. польским королем Казимиром Великим вместе с казной галицких князей во Львове. Предметом дискуссии остается идентификация Мануила Комнина, которого в историографии отождествляют или с византийским императором Мануилом I Комнином (1143–1180), или с императором Трапезунда Мануилом I Комнином (1238–1263). Эпиграфический анализ надписи и анализ источников указывают на цареградского василевса.

Ключевые слова реликварий, Святой Крест, Мануил Комнин, коронационные торжествa, Галич
Полный текст статьи Язык статьи русский
Список цитируемой литературы
  • Augė,Isabelle.Byzantins, armėniens & francs au temps de la croisade: politique religieuse et reconquete en Orient sous la dynastie des Commènes. 1081–1185. Paris: Gauthner, 2007. 417 p. (in French).

    Dąbrowska, Elżbieta. Królów polskich relikwiarzkoronacyjny //Kultura średniowieczna i staropolska. Studia ofiarowane Aleksandrowi Gieysztorowi w pięćdziesięciolecie pracy naukowej. Warszawa: PWN, 1991. P. 67–87 (in Polish).

    Dąbrowska, Elżbieta.Deux notes sur la croix appartenant a Manuel Comnene //Cahiers de civilisation mėdiėvale. 1997. Vol. 40. P. 253–259 (in French).

    Dąbrowska, Elżbieta.Jeszcze o relikwii Krzyża Świętego i relikwiarzu koronacyjnym królów polskich // Kwartalnik Historyczny. 1993. Vol. 100. P. 3–13 (in Polish).

    Dąbrowska, Elżbieta.La relique de la Vraie Croixappartenant á Manuel Comnene //Bulletin de la Sociėtė nationale des antiquaires de France. 1987. P. 93–109 (in French).

    Dąbrowski, Dariusz. Rodowód Romanowiczów książąt halicko-wołyńskich. Wrocław: Wydawnictwo Historyczne, 2002. 347 p.

    Derwich, Marek. Pacyfikał koronacyjny królów polskich // Kwartalnik Historyczny. 1991. Vol. 98. P. 3–20 (in Polish).

    Durand, Jannic. La Vraie Croix de la princesse Palatine au trėsor de Notre-Dame de Paris. Observations techniques //Cahiers archeologiques. 1992. Vol. 40. P. 139–146 (in French).

    Durand, Jannic. Croix de la princesse Palatine //Byzance. L ‘art byzantin dans les collections publiques française. 1992. Nr. 340. P. 444–445 (in French).

    Dworzaczek, Włodzimierz. Genealogia. Warszawa: PWN,1959. 181 p. (in Polish)

    Jurewicz, Octawiusz. Andronik I Komnenos. Warszawa: PWN, 1962. 176 p. (in Polish).

    Frolow, Anatol. La relique de la Vraie Croix.Paris: Institut francais d’études byzantines,1961. 695 p. (in French)

    Grala, Hieronim.Drugie małżeństwo Romana Mścisławowicza//Slavia Orientalis. 1982. Vol. 31. P. 115–127. (in Polish).

    Halecki, Oskar. La Pologne et l ‘empire byzantinin //Byzantion. 1932. Vol. 7. P. 54–60 (in French).

    Janicki, Marek. Królów polskich relikwiarz koronacyjny additamenta //Dąbrowska, Elżbieta. Groby, relikwie i insignia. Warszawa: IAE, 2008. 376 p. (in Polish)

    Joinville, Jean de. La Vie de saint Louis. Quebec: Sherbrocke Naaman,1977.326 p. (in French)

    Karpov, Sergey. Istoriia Trapezundskoi Imperii. St. Peterburg: Aletieja, 2007. 618 p. (in Russian).

    Kerbl, Raimund.Byzan­tinische Prinzessinnen in Ungarn zwischen 1050–1200 und ihr Einfluss auf das Arpadenkōnigreich.Wien: Verband der wissenchaftlichen Geselschaften, 1979. 158 p. (in German).

    Magdalino, Paul; Nelson, Robert.The Emperor in Byzantine art of the twelfth century, inByzantinische Forschungen. 1982. Bd. 8. S. 123–183.

    Magdalino, Paul. The Empire of Manuel I Komnenos, 1143–1180. Cambridge: Cambridge Univertsity Press, 1994. 557 p.

    Maiorov, Alexander. Rus’, Bizantiia i Zapadnaia Evropa. St.-Petersburg: Dmitrij Bulanin, 2011. 790 p. (in Russian).

    Moravcsik, Gyula. Byzantion and the Magyars. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1970. 147 p.

    Moravcsik, Gyula. Pour aliance byzantino-hongroise //Byzantion. 1931. Vol. 8. P. 555–568 (in French).

    Morrisson, Cécile.Catalogue des monnaies byzantines de la Bibliothèque Nationale.T. 2. Paris: Bibliothéque Nationale,1970. 845 p. (in French).

    Treitinger, Otto. Die Oströmische Kaiser- und Reichsidee im höfischen Zeremoniell. Darmstadt: H. Geutner, 1956. 274 p. (in German).

    Treu, Kurt. Byzantinische Kaiser in den Schreibernotizen griechischer Handschriften //Byzantinische Zeitschrift. 1972. Bd. 65. S. 9–34 (in German).

    Vasiliev, Alexander.The foundation of the Empire of Trepizond (1204–1222) //Speculum. 1936. Vol. 9. P. 3–37.

    Vernadskiy, Georg.Relations byzantino-russes du XlIe siècle // Byzantion, 1927–1928. Vol.4. P. 269–279 (in French).

 

Метки: реликварий, Святой Крест, Мануил Комнин, коронационные торжества, Галич

Печать